جلسه علنی سه شنبه 30 مرداد ماه 1403 مجلس شورای اسلامی
بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی وزارت میراث نفت (محسن پاک نژاد)
زهرا سعیدی مبارکه نماینده مردم مبارکه (سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن)
گزارش کمیسیون در خصوص صلاحیت محسن پاکنژاد وزیر پیشنهادی نفت پرداخت. متن گزارش به شرح ذیل است.
وزیر پیشنهادی ضمن معرفی و بیان سوابق عینی و اجرایی خود موضوعات زیر را به عنوان برنامه ارائه نمودند.
مستند به ماده (202) آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، بررسی صلاحیت و برنامه های آقای محسن پاک نژاد به عنوان وزیر پیشنهادی نفت، طی دو جلسه در تاریخهای 22/5/1403 و 23/5/1403 در دستور کار کمیسیون صنایع و معادن قرار گرفت و درخصوص بررسی صلاحیت و برنامههای ایشان، بحث و تبادل نظر صورت پذیرفت.
الف- شرح برنامهها و تعهدات شفاهی وزیر پیشنهادی
وزیر پیشنهادی ضمن معرفی و بیان سوابق علمی و اجرایی، برنامه خود را در حوزه مرتبط با صنعت پتروشیمی به شرح زیر ارائه نمودند:
- • سیاستگذاری و قیمتگذاری مناسب خوراک زنجیرههای مورد نیاز صنعت پتروشیمی
- • افزایش ظرفیت محصولات پتروشیمی به 131 میلیون تن مطابق برنامه هفتم توسعه
- • توسعه هاب دوم و سوم پتروشیمی در منطقه ویژه مکران (چابهار) و منطقه انرژیبر پارسیان
- • کمک به توسعه بندر چابهار به عنوان بزرگترین بندر اقیانوسی ایران و افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری آن
- • جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی با ارائه مشوقهای مالی با تمرکز بر جذب سرمایه گذاران هندی و فرصت معافیت تحریمی بندر چابهار
- • تکمیل و اتصال خط آهن شیراز عسلویه
- • اتصال پایتخت پتروشیمی کشور به شبکه گسترده ریلی داخلی و خارجی
- • توسعه ترانزیت کالا از عسلویه با همسایگان شمال و شمال غرب
- • کمک به رونق و توسعه صنایع پایین دستی در مسیر خط آهن عسلویه به شمال غرب کشور
- • تکمیل آمایش سرزمینی صنعت پتروشیمی و پایین دست آن با تمرکز بر اقتصاد دریا محور با توجه به دسترسی مناسب به انواع خوراک، بازارهای بینالمللی و شبکه توزیع داخلی و ارائه طرحهای مناسب میانی و پایین دستی پتروشیمی در پارکهای شیمیایی با تمرکز و اولویت بر استانهای مرزی که دسترسی به خوراک، آب، زیرساختهای صادراتی، بازارهای داخلی و منطقهای دارد.
- • فعالسازی دیپلماسی پتروشیمی به منظور توسعه بازار در کشورهای همسایه و بازارهای هدف با همکاری هلدینگهای بزرگ پتروشیمی، وزارت خارجه، انجمنهای تخصصی و اتاق بازرگانی.
- •توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی به منظور تامین نیاز صنایع داخلی و افزایش ارزش میانگین قیمت محصولات صادراتی
- • استفاده حداکثری از ظرفیت نصب شده در صنعت پتروشیمی از طریق تامین خوراک پایدار و اصلاح فرآیند واگذاری فرصتهای سرمایهگذاری در توسعه میادین بالادستی جهت جذب مشارکت بخش خصوصی پتروشیمی و تامین خوراکهای مورد نیاز
- • توسعه تکنولوژیهای مورد نیاز با شناسایی و تدوین راهبردهای کسب دانشهای فنی مورد نیاز در صنعت پتروشیمی در افق 10 ساله آتی
- • توزیع عادلانه و هوشمندانه فرصتهای سرمایهگذاری پتروشیمی از طریق اصلاح فرایندهای جاری در زمینه صدور مجوزها و تعیین اولویتهای دریافت تسهیلات مالی به سمت بخش خصوصی واقعی
- •ایجاد شورای راهبری صنعت پتروشیمی با مشارکت ذینفعان اصلی ازجمله هلدینگها، انجمن صنفی و نمایندگان بخش خصوصی واقعی جهت ایجاد تعامل و تصمیمگیری در مسائل کلان صنعت و ایجاد انسجام و هماهنگی خصوصا در مسائل کلان مانند بازرگانی خارجی، تامین خوراک، سرمایهگذاری، توسعه صنعت و توسعه سرمایههای انسانی
- • توسعه زیرساختهای لازم جهت توسعه صنعت پتروشیمی
- • تشکیل »کمیته همسان سازی و سیاست گذاری مشترک« جهت تسهیل خرید گاز از ترکمنستان و رفع ناترازی انرژی صنایع از جمله پتروشیمی و فولاد
ب-بررسی برنامه ارائه شده و صلاحیت وزیر پیشنهادی
با بررسی برنامه ایشان در حوزه کاری مرتبط با کمیسیون صنایع و معادن، میزان انطباق برنامه ارائه شده، با قوانین و اسناد بالادستی از جمله قانون برنامه هفتم پیشرفت، برخی سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری نظیر سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و پدافند غیرعامل و مصوبات راهبردی شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورد قبول ارزیابی میشود.
همچنین در برنامه وزیر پیشنهادی، ملاحظات زیر باید صورت پذیرد:
- • قیمت گذاری خوراک مورد نیاز واحدهای پتروشیمی به گونهای باشد که مانند رویههای گذشته موجب تشدید رشد نامتوازن در برخی از بخشهای این صنعت نشود و تکمیل زتجیره ارزش بدرستی صورت گیرد.
- • افزایش ظرفیت و توسعه زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی، بایستی بدون تصدیگری وزارت نفت انجام شده و الزامات سیاستهای کلی اصل 44 رعایت شود.
- • براساس برنامه هفتم پیشرفت، افز
- • رفع موانع بهره برداری از طرحهای 20 گانه توسعه و تکمیل زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
- • جهت توسعه هابهای پتروشیمی از جمله در منطقه ویژه مکران، ضرورت دارد ساز و کار دقیق اجرایی، مانند امکان تامین پایدار خوراک، درنظر گرفته شود.
- • با توجه به تاکید قانون نفت، ضرورت دارد، ارائه لایحه اساسنامه شرکتهای پتروشیمی و پالایش و پخش فراوردههای نفتی، در برنامه وزیر پیشنهادی لحاظ شود.
همجنین سوابق علمی و اجرایی ایشان، در مجموع مناسب ارزیابی میشود.
ج- نظر نهایی کمیسیون
پس از بررسی سوابق، عملکرد، برنامهها و اظهارات آقای محسن پاک نژاد، درخصوص صلاحیت ایشان برای تصدی وزارت نفت، رایگیری به عمل آمد که در نتیجه، صلاحیت ایشان برای تصدی وزارتخانه مذکور، با اکثریت آراء به تایید کمیسیون صنایع و معادن رسید.
جلیل مختار نماینده مردم آبادان (سخنگوی کمیسیون انرژی)
گزارش کمیسیون و صلاحیت محسن پاکنژاد وزیر پیشنهادی نفت پرداخت. متن گزارش به شرح ذیل است.
وزیر پیشنهادی ضمن معرفی و بیان سوابق عینی و اجرایی خود موضوعات زیر را به عنوان برنامه ارائه نمودند.
مقدمه- مهمترین چالشهای حوزه نفت و گاز
در راستای اجرای ماده (202) قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، بررسی صلاحیت، انطباق مدارک، سوابق و برنامههای جناب آقای محسن پاکنژاد وزیر محترم پیشنهادی نفت در دولت چهاردهم در کمیسیون انرژی بر اساس زمانبندی ارائهشده از سوی هیات رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی طی سه (3) جلسه کاری در روزهای دوشنبه 22 مردادماه، چهارشنبه 24 مردادماه و شنبه 27 مردادماه 1403 با حضور وزیر محترم پیشنهادی به انجام رسید؛ بر این اساس، برخی از مهمترین مسائل و چالشهای مرتبط با حوزه وظایف وزارت نفت که توسط اعضای این کمیسیون در جلسات مشترک مطرح گردید و راهکارها و برنامههای عملیاتی مرتبط با آنها از سوی وزیر پیشنهادی مطالبه گردید، به شرح زیر میباشد:
- ناترازی در عرضه و تقاضای گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی کمبود منابع مالی در حوزه زیرساختهای نفت و گاز تلفات بالای انرژی در طول زنجیره تامین از تولید تا مصرف مصرف بیرویه انرژی، بهرهوری پایین و شدت انرژی بالا عدم تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز
- عدم شفافیت در روابط مالی وزارت نفت با شرکتهای تابعه اصلی مسائل و مشکلات حوزه منابع انسانی، حفظ، نگهداشت و توسعه کارکنان صنعت نفت
- عدم بهرهبرداری مناسب از ظرفیتهای سوقالجیشی کشور در حوزه تجارت انرژی
شرح استعلامات:
صحت مدارک تحصیلی جناب آقای محسن پاکنژاد وزیر محترم پیشنهادی نفت طی نامه شماره 28291 تاریخ 22/ 05/ 1403 از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری استعلام گردید؛ در پاسخ به نامه مذکور، وزارت متبوع طی نامه شماره366381/ 4 تاریخ 23/ 05/ 1403، مراتب فارغالتحصیلی ایشان را بهترتیب در مقاطع کارشناسی پیوسته مهندسی برق از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی امیرکبیر تایید نمود.
شرح برنامههای وزیر پیشنهادی در کمیسیون
برنامههای ارائهشده توسط وزیر پیشنهادی نفت مشتمل بر راهکارهای فرآیندی و ساختاری در بازههای زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت بهمنظور غلبه بر چالشهای پیش روی حوزه نفت و گاز کشور تنظیم شد. بر این اساس، مهمترین رئوس برنامههای عملیاتی ارائهشده به شرح زیر است:
- رفع ناترازی تولید و مصرف گاز بهینهسازی مصرف سوخت و کاهش شدت انرژی از طریق ایجاد حساب بهینهسازی و تاسیس سازمان
- بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی طرحهای توسعه و نگهداشت میادین نفت و گاز بهویژه میادین مشترک و فشارافزایی میدان گازی پارس
- جنوبی افزایش تعداد قراردادهای توسعهای، متنوعسازی و اصلاح قراردادهای بالادستی
- اصلاح رویهها و کاهش دیوانسالاری (بروکراسی) با هدف افزایش سرعت اجرا و تکمیل طرحهای افزایش تولید
- افزایش ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی کشور به 3 میلیون بشکه در روز در افق سال 1407 افزایش صادرات نفت از طریق ارتقاء سطح همکاریها با کشورهای هدف بهویژه کشورهای همسایه
- تقویت دیپلماسی انرژی و تبدیل شدن ایران به مرکز مبادلات (هاب) انرژی منطقه با محوریت تجارت گاز و فرآوردههای نفتی
- تاکید بر پیشبرد همکاری گازی برای واردات و معاوضه (سوآپ) گاز از روسیه و ترکمستان اجرای طرحهای بهبود و ارتقاء کیفیت فرآوردههای تولیدی پالایشگاههای داخلی بویژه بنزین و گازوئیل و
- کاهش تولید نفت کوره مشارکت و سرمایه گذاری در پالایشگاههای فراسرزمینی
- توسعه زیرساختهای توزیع سوخت و بروز رسانی و ارتقاء سامانه هوشمند سوخت کشور تقویت منابع انسانی و اصلاح ساختار وزارت نفت
صلاحیتها و شایستگیهای لازم برای وزیر پیشنهادی نفت
یکی از مهمترین محورهای سنجش صلاحیت وزرای پیشنهادی، کارنامه و سابقه وزیر است. وزیر بهعنوان بالاترین مقام دستگاه اجرایی میبایست دانش و تجربه کاری در حوزه تخصصی مورد نظر را داشته باشد. در همین راستا برخی از مهمترین ویژگیهایی که از نظر اعضای کمیسیون انرژی برای تصدی مسئولیت وزارت نفت ضرورت دارد، بهشرح زیر است:
- تجربه میدانی در صنعت نفت مقبولیت حداکثری میان کارکنان صنعت نفت
- دانش تخصصی در حوزه انرژی، نفت و گاز فهم راهبردی از مسائ ل بینالمللی برای جهتدهی دیپلماسی انرژی با هدف تامین حداکثری منافع ملی
- داشتن برنامههای عملیاتی و تحولی در حوزه نفت و گاز باور به توان و ظرفیت داخلی در کنار تلاش برای جذب مشارکت سرمایهگذاری خارجی
- توان حفظ منابع انسانی و ارتقاء دانش فنی کارکنان صنعت نفت
- اعتقاد واقعی به مشارکت بخش خصوصی فعال در صنعت نفت و تعامل سازنده با آن اعتقاد به اولویتداشتن بهینهسازی مصرف انرژی در زنجیره تامین
- تعامل سازنده با مجلس شورای اسلامی، کمیسیونهای تخصصی، سازمان برنامه و بودجه کشور و سایر وزاتخانههای مرتبط با بخش انرژی
انطباق برنامههای ارائه شده با اسناد بالادستی
مطابق گزارش کارشناسی مشورتی تهیهشده توسط معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی، تطبیق برنامه وزیر پیشنهادی »نفت« با اسناد بالادستی شامل »شرح وظایف قانونی وزارتخانه«، »سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه نفت و گاز و بیانیه گام دوم انقلاب«، »تکالیف قانونی وزارتخانه در قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور« و »احکام مرتبط با وزارت نفت در قانون برنامه هفتم پیشرفت«، حکایت از آن دارد که 46 درصد برنامههای پیشنهادی با احکام فوقالذکر »منطبق« و 46 درصد موارد نیز »همسو« است. از سوی دیگر در برنامه وزیر پیشنهادی به 8 درصد از احکام اشارهای نشده است. همچنین موردی مبنی بر مغایرت برنامهها با اسناد بالادستی یافت نشد. مرکز پژوهشهای مجلس نیز، توجه به قانون برنامه هفتم پیشرفت و همراستایی با احکام آن را به عنوان یکی از نقات قوت برنامه ارائهشده از سوی وزیر پیشنهادی بر شمرده است .
نتیجهگیری
با توجه به اینکه جناب آقای پاکنژاد وزیر محترم پیشنهادی نفت در لحظات آخر معرفی کابینه به فهرست اضافه شد و فرصت کافی برای تنظیم و ارائه برنامه دقیق خود را نداشت، در جلسات اولیه کمیسیون موفق به جلب حداکثری نظر نمایندگان و اقناع ایشان نسبت به برنامه خود نشد. فلذا با توجه به درخواست وزیر پیشنهادی نفت و ارائه برنامه تکمیلی ایشان به هیات رئیسه مجلس، ضمن موافقت هیات رئیسه مجلس با بررسی بیشتر برنامه ایشان، موضوع از طریق معاونت نظارت مجلس به این کمیسیون ارجاع شد. هیات رئیسه کمیسیون نیز ظهر روز شنبه 27 مردادماه 1403 موافقت نمود تا جلسه فوق العاده کمیسیون جهت بررسی برنامه و خطمشی وزیر پیشنهادی نفت پس از پایان جلسه نوبت دوم صحن در محل این کمیسیون برگزار شود.
کمیسیون انرژی مجلس نیز در مهلت قانونی رسیدگی ضمن برگزاری جلسه فوقالعاده در غروب روز شنبه و استماع برنامه جناب آقای پاکنژاد، پس از بررسیهای دقیق برنامه و پرسش و پاسخ نمایندگان عضو کمیسیون، برنامه ایشان را دارای بهبود قابل توجه در انطباق با اسناد بالادستی و برنامه هفتم توسعه تشخیص داد.
سید اسماعیل حسینی، نماینده مردم شیراز و زرقان (مخالفت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی نفت)
اگر وزارت نفت دچار مشکل شود، مشکلات آن گریبانگیر کشور خواهد شد، کما اینکه دشمن هم همت خود را برای تحریم نفت به کار میگیرد.
من به عنوان مخالف ثبتنام کردم تا دغدغه کارشناسان صنعت نفت را بیان کنم، چون عملکرد وزیر مبنای آن خواهد بود؛ شما احتمالا به عنوان وزیر از مجلس رای خواهید آورد ولی لازم است که نکاتی را رعایت کنید که کمکی به شما و دولت خواهد بود.
ناترازی انرژی تلاش بازیگران منطقهای برای ضربه به ایران در معادلات منطقهای، عدم تکمیل زنجیره ارزش افزوده و عدم رضایت کافی و خروج نیروی انسانی توانمند از بدنه وزارت نفت از جمله چالشها است.
در برنامه ارائه شده از سوی وزیر پیشنهادی نفت بعضا نکات اجرایی مطرح نشده است. نمونه آن درخصوص رفع ناترازی انرژی درباره طرح جمعآوری گازهای مشعل است که آسیبشناسی در راستای رفع موانع اجرای پروژه نشده است.
وزیر پیشنهادی نفت درباره تاسیس سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی به عنوان یکی از الزامات قانون برنامه هفتم به کلیگویی بسنده کرده است.درباره بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش شدت آن کلیگویی شده و ساز و کار اجرایی بیان نشده است.
غلامرضا توکل شوریجه، نماینده مردم سروستان، کوار و خرامه (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی نفت)
وزارت نفت، وزارتی حساس و نبض اقتصاد کشور است و اقتصاد مردم به آن وابسته است و معیشت و سیاستهای مالی دولتها به این حوزه ارتباط مستقیم دارد.
وزیر پیشنهادی نفت مومن، مقید، متعهد و باسابقه 27 سال فعالیت در عرصه نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع وابسته انتخابی شایسته برای این مسئولیت است و باید توجه کنیم انقلابی که حاصل خون شهدا و ایثار جانبازان و ایثارگران است باید توسط افرادی توانمند، صیانت شود و ما همه مدیون شهدا هستیم و نباید به وزارت نفت نگاه سیاسی داشت.
چپ و راست باید یک مسیر یعنی خدمت به مردم شریف و انقلاب را مدنظر قرار دهند، امام و امت دو مولفه انقلاب است و اگر امت همراه نباشد امام جامعه 25 سال باید گوشه عزلت بنشیند لذا همراهی امت و توجه به خدمت به مردم یک اولویت انکارناپذیر است.
سلامت نفس و اخلاق و سابقه درخشان آقای پاکنژاد نشان میدهد که ایشان انتخابی خوب برای این وزارتخانه است. آقای پاکنژاد 27 سال در عرصههای مختلف شرکت پتروشیمی، گاز و زیرمجموعه های وزارت نفت به عنوان نیرویی متعهد و مومن شناخته شده است. عزیزی که قانون و اهداف و اسناد بالادستی را میتواند به خوبی به اجرا درآورد.
وزارت نفت قلب تپنده ایران و موتور محرک اقتصاد کشور است و برنامهریزی برای جذب سرمایهگذاری، مهار گازهای فلر، توسعه ظرفیت تولید، بهینهسازی تولید، پرهیز از خامفروشی، دور زدن تحریمها با درایت و تدبیر یک ضرورت و پیشبینی مطلوب در برنامههای آقای پاکنژاد است.
توزیع عادلانه یارانه انرژی، توجه به پدافند غیرعامل، اسقاط خودروهای پرمصرف، توجه ویژه به مناطق نفتخیز و محروم و مناطق محروم صاحب انرژی و نفت برنامه ایشان را برنامه غنی و عملیاتی کرده است.
ایشان نیرویی توانمند و اجرایی و عملیاتی است و مثال این ادعا حضور مستمر 56 روزه ایشان در منطقه رگه سفید برای مهار آتشسوزی چاه با لباس کار و همراهی با همه نیروها، تکنسینها و کارگران حاضر در این منطقه و مدیریت نزدیک و تنگاتنگ آنان بود و ایشان در طول این مدت خدمت را ترک نکردند لذا امیدواریم با در نظر گرفتن همه حساسیتها و اولویتها نمایندگان با رای مثبت خود به آقای پاک نژاد ایشان را در انجام وظایف محوله یاری نمایند.
اسفندیار عبداللهی، نماینده مردم مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی نفت)
به اعتقاد من آقای پاک نژاد وزیر پیشنهادی نفت با ویژگی های شخصی و شخصیتی مناسب شرایط کنونی این وزارتخانه است و شخصیتی برای این زمانه محسوب می شود.
در دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه پلی تکنیک تحصیل کرده و تسلط حرفه ای بر زبان انگلیسی دارد، پاک نژاد متعلق به خانواده وزارت نفت است و از بدنه متخصص این وزارتخانه محسوب می شود و مسیر پیشرفت را غیر سیاسی و پلکانی طی نموده است. پاک نژاد در سوابق 27 ساله خود 13 سمت ارشد در وزارت نفت داشته که ماموریت های گسترده ای بر عهده وی بوده است.
تنوع تجارب پاک نژاد نقطه قوت برای فردی محسوب می شود که قرار است یک وزارتخانه کلیدی را رهبری کند. سن وی از میانگین کابینه پایین تر است، تعهد اسلامی، ملی و افتخار این را داشته است که در دوران دفاع مقدس با جان خود از میهن دفاع کند، مدیران صنعت نفت وجود این قابلیت مدیریتی در سوابق پاک نژاد را تائید می کنند و با خرد جمعی نخبگان نفت و گاز ایران به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شده است.
در برنامه های آقای پاک نژاد حل مسئله هفت ابرچالش برجسته است. همه ما به ناترازی های بحران انرژی و سوخت در کشور اذعان داریم.
هادی محمدپور، نماینده مردم گناباد و بجستان (مخالفت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی نفت)
مقام معظم رهبری در 11 بهمن ماه سال 1402 در بازدید از نمایشگاه توانمندی های تولید داخلی در حسینیه امام خمینی (ره) به موضوع صنعت نفت اشاره کردند و انتقاد شدید معظم له در مسئله سوخت، اینکه به معنای واقعی کلمه مشکل داریم در حالی که ما کشور تولیدکننده نفت با منابع زیرزمینی نفت، واردکننده بنزین شدهایم، معنادار است. انتقاد دوم رهبری درباره باز کردن فضا برای فعالیت بخش خصوصی بود، ایشان میفرمایند: فعالیت در عرصههای مختلف بالادستی نظیر نفت، گاز و فولاد تا مشاغلی همچون صنایع دستی، نمایانگر زمینه گسترده مشارکت بخش خصوصی است.
به چه دلیل مذاکره برای فعالیت یک شرکت بخش خصوصی در صنایع بالادستی نفت باید سه سال طول بکشد؟ جناب آقای مهندس پاک نژاد شما در عرصههای مدیریتی حضور داشتهاید و این یعنی شما از جنس نفت هستید اما مجلس دوازدهم و مردم ایران از شما انتظاراتی دارند و شما نیز مثل بنده و بسیاری دیگر از افراد بلند شده از مناطق محروم این مرز و بوم هستید و قطعا توانمندیهایی داشته اید که امروز به عنوان وزیر پیشنهادی کلیدیترین وزارتخانه کشور معرفی شدهاید.
همه ما میدانیم شرایط کنونی حاکم بر صنعت نفت امکان آزمون و خطا کردن را نمیدهد و باید افراد متخصص و با اشراف کامل در این وزارتخانه قرار بگیرد اما در برنامه پیشنهادی شما راهبردهای قابل توجهی در مسئله توسعه انرژیهای تجدیدپذیر وجود ندارد و به گونهای برنامه ارائه دادهاید که گویا وزارت نفت تنها متولی استخراج و فروش منابع نفتی است. متنوع نبودن سبد سوخت کشور و به تبع آن سهم کم انرژیهای پاک و تجدیدپذیر موجب شده است امروز کشور با ناترازی عمده انرژی در بخشهای مختلف خانگی و صنعتی روبرو شود.
هیچ سوی امیدی در این خصوص پیش پای کشور نگذاشتهاید و برنامه ارائه شده توسط شما هیچ پاسخی به موضوع چند میلیارد دلاری منابع ناشی از قطع گاز و برق در فصول مختلف ندارد و مسئله توجه به محیط زیست و ایفای مسئولیت اجتماعی موضوع بسیار مهمی است. در منابع آبی نیز بدون توجه به فاضلاب و بازیافت آن از این منابع استفاده میکنید اما باید با انجام مسئولیت اجتماعی خود که برابر قانون به شما ابلاغ شده است باید عدالت را رعایت کنید لذا علاوه بر مناطق نفتخیز، محرومیتزدایی از مناطق دیگر کشور به خصوص شرق کشور را داشته باشید اما این مسائل در برنامه شما نیامده است.
اصلاح رابطه مالی شرکتهای تابع وزارت نفت موضوع دیگری است که باید جدی گرفته شود و بنابر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از مهمترین آسیبهای رابطه مالی این مهم میتوان به مسائلی همچون کمبود منابع مالی برای سرمایهگذاری در بخش بالادستی، بدهی انباشته شرکت ملی نفت، تفکیک نشدن نظام یارانه انرژی از رابطه مالی شرکتها و ... .
برخی از کشورهای منطقه در حوزه فناوری و استخراج از ما بسیار جلوتر هستند و این عقبماندگی را چه کسی باید کاهش دهد؟ بنابراین باید از توانمندی جوانان برای توسعه نفت استفاده کرد. همچنین چالش ناترازی انرژی شامل دو بخش عرضه و تقاضا است و ضعف برنامه آقای پاک نژاد در قسمت کنترل و مدیریت تقاضا مشهود است و سیاست قیمتی و غیرقیمتی شفاف نیست. آقای پاکنژاد آیا تمایل دارید مانند دولت یازدهم با سیاست حذف کارت سوخت به استقبال بهینه سازی مصرف سوخت بروید؟ برای اصلاح قیمت حاملهای انرژی چه برنامهای دارید.
لطفا برنامه کاری خود را برای سوخت زمستان ارائه دهید چرا که برق گاز صنایع در زمستان لطمه غیرقابل جبران به اقتصاد کشور و صنایع میزند. همچنین در برنامه شما هیچ اقدام و برنامه راهبردی برای استفاده از قانون اصلاح الگوی مصرف و بهینهسازی مصرف سوخت ندیدهام و برنامه عملیاتی صحنه آمال و آرزوها نیست به ویژه اکنون که دولت در دوره اقتصادی مهمی قرار دارد.
انتظار بنده و نمایندگان از شما پوستاندازی در ساختار نفت و استفاده از جوانان نخبه و کارآمد است، چه بخواهیم و چه نخواهیم اقتصاد ما به نفت وابسته است لذا آیا میتوانید با عملکرد درست اجازه ایجاد وقفه در اقتصاد کشور را ندهید و میتوانید از منافع ملی ایران در سازمانهای بینالمللی دفاع کنید؟.
کشاورزی به دلیل کمبود سوخت ماشینهای کشاورزی تعطیل شده است، امروز کامیونداران منتظر نگاه ویژه شما در حوزه کارتهای سوخت خود هستند و اگر در کشور قاچاق دارید گناه کشاورز و کامیوندار چیست؟، این ما هستیم که نتوانستیم مسائل را به درستی مدیریت کنیم و علیرغم وجود قیر فراوان کمک کنید وزارت راه بتواند جادههای وسیع ایجاد کند.
امید نصیبی، نماینده مردم ممسنی و رستم (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی نفت)
امروز 70 درصد از اقتصاد کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم به نفت مربوط است. صنعت نفت به عنوان بخش پیشران کشور محسوب شده و باید فردی با شناخت این صنعت سکاندار آن باشد.
وزارت نفت یک وزارت تخصصی است که مدیریت در آن نیازمند دانش و تجربه لازم است، فردی میتواند سکان دار این وزارتخانه باشد که در سالهای طولانی تجارب لازم را کسب کرده است. همچنین این فرد باید حوزه ماموریتی این وزارتخانه را به خوبی بشناسد. از این رو پاک نژاد با تخصص و شناخت محیطی به خوبی میتواند ظرفیت تولید نفت را ارتقا دهد.
گزینه پیشنهاد وزارت نفت در حوزه پخش و پالایش نفت فعالیت موثری داشته است، پاک نژاد با سوابق درخشان خود قطعا نیاز انرژی کشور را به نحوه مطلوب برنامه ریزی و تامین خواهد کرد. بنابراین انشاءاﷲ با حضور ایشان در وزارت نفت شاهد تقویت ارزش صنعت نفت خواهیم بود.
پاک نژاد میتواند صنعت نفت را به خوبی راهبری کند ، این صنعت فردی را طلب میکند که دارای تجربه و دانش لازم باشد از این رو پاک نژاد فردی متعهد، متخصص در صنعت نفت است که به خوبی میتواند خسارات گذشته در این حوزه را جبران کرده و کشور را در مسیر توسعه قرار دهد.
مبارزه با فساد از جمله برنامههای پاک نژاد قلمداد میشود، پاک نژاد اذعان داشته که در مدیریت خود استقلال عمل خواهد داشت.
عزت اﷲ حبیب زاده، نماینده مردم مرند و جلفا (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی نفت)
با عنایت به اهمیت وزارت نفت این وزارتخانه مدیریتی هوشمند مطابق با دانش روز می طلبد بنابراین دکتر پاک نژاد به عنوان فردی متخصص، کاربلد و پایبند به قانون اساسی و نظام مقدس جمهوری اسلامی و برخورداری از صلاحیت عمومی برای تصدی این وزارتخانه ما را از اداره بهینه و بدون حاشیه آن مطمئن می سازد.
بنده با شناخت کامل از دکتر پاک نژاد در خصوص مدیریت این وزارتخانه و راهبردها نگران نخواهم بود چرا که وی از دهه 70 تاکنون به صورت شبانه روزی در تمام سطوح مدیریتی وزارت نفت فعالیت داشته است کما اینکه در حادثه چاه 147 رگ سفید فرمانده میدان بود و حدود 2 ماه در کنار همکارانش ماند تا مانع از هدررفت سرمایه ملی شود.
بنده از این تریبون به دکتر پزشکیان برای انتخاب دکتر پاک نژاد تبریک می گویم چرا که وی فردی متخصص و دارای تجربه در حوزه نفت است و برای ناترازی انرژی، گاز و بنزین برنامه دارد.
کاهش شدید بنزین در جایگاه ها و قاچاق سوخت از جمله مشکلات استان های جنوبی است که انتظار می رود دکتر پاک نژاد به عنوان فردی متخصص، کاردان و کارآمد که از دل این وزارتخانه آمده است بتواند برای برون رفت از این مشکل راهکاری ارائه دهد، همچنین وی درد و رنج کارکنان وزارت نفت را به خوبی می داند و جایگاهی برای انتصاب رفاقتی نیز ندارد.
این نماینده مردم در مجلس دوازدهم در پایان از جلوگیری از صادرات نفت خام در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب و سیاستگذاری مطلوب و جذب سرمایه گذار در حوزه نفت، به عنوان راهکارهای مطلوب پاک نژاد برای اداره این وزارتخانه یاد کرد.
اظهارات وزیر پیشنهادی نفت ، محسن پاک نژاد
صنعت نفت از این بابت اهمیت دارد که همواره اماج حملات دشمنان قرار گرفته و تحت شدیدترین تحریمهای ظالمانه واقع شده است اما با این وجود به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی صنعت نفت ما صنعتی است استوار.
با توجه به تخصصی بودن این صنعت و حضور در خط مقدم جنگ اقتصادی و اهمیت آن در حوزه تامین امنیت ارزی و مالی نقش همکارانم را در این جنگ ترکیبی بیبدیل و افتخار آمیز دانسته و به یکایکشان خاضعانه سر تعظیم فرود میآورم.
برنامههای تقدیمی؛ در چهارچوب سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی به ویژه قانون برنامه هفتم پیشرفت برنامهها تنظیم و ارایه شده است و در همین راستا آنچه میتوان از وزیر پیشنهادی توقع داشت، شناخت چالشهای هر بخش و ارایه راهبردها و برنامهها برای تحقق اهداف است.
چهارچوب اصلی برنامه ارائه شده بر پایه پاسخ گویی و ارایه راه حلهای مناسب برای چالشهای اصلی پیش روی کشور در زمینه نفت و گاز است لذا تعهد میکنم همه این راهکارها را با همفکری و همراهی مجلس و اندیشکدهها و صاحبان اندیشه در بیرون و درون خانواده صنعت نفت اجرایی کنم.
ناترازی تولید مصرف گاز و تولید در حوزههای مختلف از جمله گاز خانگی، کشاورزی، تجاری مشکلاتی را پدید آورده و آثار مخرب زیست محیطی را موجب شده است و نه تنها زیانهای سنگین در تولید ناخالص ملی به باور آورده بلکه میتواند کشور را با چالشهای امنیتی و اجتماعی مواجه کند و باید توجه داشت که اصل مساله کاملا فرابخشی و مربوط به ذینفعان مختلفی در کشور است لذا لازم است با یک عزم ملی و با برنامه ریزی به موضوع ناترازی گاز رسیدگی عاجل شود.
راهکارها باید هر دو بخش تولید و مصرف را دربر گیرد و در دو بازه زمانی کوتاه مدت و بلند مدت پیش بینی شود. در بخش اقدامات کوتاه مدت اجرای مستمر پروژههای نگه داشت تولید میعانات گازی به ویژه افزایش تولید میدان گازی پارس جنوبی، اجرای طرح ضربتی توسعه میادین گازی مستقل در مرکز کشور و توسعه فاز اول میدان گازی کیش در دستور قرار دارد و اقدامات بلند مدت شامل تسریع در اجرای طرح فشار افزایی پارس جنوبی دیده شده است و اگر به این موضوع به سرعت رسیدگی نشود طی دو سه سال آتی سالانه معادل یک فاز پارس جنوبی یعنی 28 میلیون متر مکعب تولید از این مخزن استراتژیک مشترک از دست خواهد رفت. لذا رسیدگی به این موضوع از اوجب واجبات است. همینطور انعقاد قراردادها و اجرای پروژههای 16 میدان گازی و مخازن و تکمیل طرحهای بلند مدت تاسیسات جمع آوری گازهای مشعل و گازهای همراه نیز یک ضرورت است. متعهد می شویم تولید نفت نسبت به امروز 400 هزار بشکه افزایش پیدا کند.
در بخش مصرف میتوان با ایجاد اعتماد و سرمایه اجتماعی مردم را برای اجرای سیاستهای بهینه سازی مصرف گاز ترغیب کرد تا به سهم خود به تحقق شعار سال که رهبر انقلاب تعیین فرمودند بتوانیم حرکت کنیم. همین طور تعیین استاندارد مصرف برای صنایع و استفاده از ابزارهای متنوع بازار از جمله گواهیهای صرفه جویی برای پیشینه سازی سرمایه گذاری در حوزه بهینه سازی مصرف از جمله برنامههای ترسیمی است که این موارد در برنامه هفتم نیز گنجانده شده است که میتوان آن را از طریق سازمان بهینه سازی و مدیریت راهبردی انرژی دنبال نمود. همچنین راههای دیگری برای اعمال مدیریت مصرف پیش بینی شده است.
ناترازی تولید و مصرف سوخت بخش دیگری از معضل ناترازی است به ویژه در مورد مصرف بنزین و گازوئیل که هدر رفت سرمایههای ملی را به دنبال داشته و راهکاری که برای این بخش قابل ارایه است حل ناترازی بنزین است که لازم است هرگونه تصمیم در این موضوع با نهایت حساسیتها و جلب نظر و اعتماد مردم و با استفاده از ظرفیتهای پیش بینی شده در قانون شکل اجرایی به خود بگیرد و مطمئن باشید در بحث سیاست گذاریهای مربوط به حاملهای سوخت خصوصا بنزین و گازوئیل دولت در هماهنگی کامل با مجلس شورای اسلامی و کمیسیونهای تخصصی اقدام خواهد کرد. البته در کوتاه مدت با توجه به ابزارهای قانونی برنامه هفتم توسعه طرحهای بهینه سازی مصرف و افزایش کیفی بنزین و گازوئیل برای کاهش آلودگی هوا یک اولویت خواهد بود. همچنین افزایش ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی نیز یک اولویت مهم است.
برای تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه اقداماتی در دوران شهید رئیسی در حوزه دیپلماسی انرژی به ویژه در زمینه تجارت گاز با کشورهای منطقه شروع شده است و ما نیز این راه را با جدیت ادامه خواهیم داد و هیچ فرصتی را برای انتقال انرژی از مسیر ایران از دست نخواهیم داد. همچنین آنچه در مورد تجارت گاز با کشورهای روسیه و ترکمنستان آغاز شده است با جدیت دنبال خواهیم کرد. دستیابی به این اهداف نیازمند توسعه زیرساختهای ذخیرهسازی گاز طبیعی و همچنین تاسیسات متنوع صادراتی از جمله LNG است که از برنامه ویژه ارائه شده است.
آنچه صنعت نفت را پایدار نگاه میدارد نه ذخایر نفت و گاز بلکه سرمایه انسانی متخصص و توانمندی است که در این کشور رشد و نمو یافتهاند و از تلاش همکارانم در صنعت نفت تشکر میکنم و بر حفظ و حمایت و تامین رفاه آنها تاکید میکنم.
سرمایه انسانی در راس هرم اولویتهای وزارت نفت است. همچنین برای نیل به اهدافی که در برنامه ترسیم شده ایجاد ثبات در مدیریت و انگیزه بخشی به مجموعه مدیران و کارکنان صنعت نفت برای من ضرورتی خدشهناپذیر خواهد بود.
اولویت دوم؛ افزایش تولید نفت و گاز متناسب با ذخایر کشور است، مسئله جهانی گذار از انرژی فسیلی مسئله ای جدی و نیازمند توجه ویژه است. فرصت ما برای تبدیل منابع عظیم ثروت زیرزمینی به ثروت رو زمینی هر روز که جهان به قله مصرف انرژی نزدیک می شود کوتاه تر است. عزم جدی برای شکوفایی ظرفیت های تولید و تجارت نفت و گاز ضرورتی ملی است به همین جهت از اهداف دارای اولویت وزارت نفت است.
متعهد به افزایش تولید نفت و گاز برای تحقق اهداف برنامه هفتم هستیم، زمانی که حرف از قله مصرف انرژی می شود زمانبندی است که بر اساس مطالعات انجام شده تدوین شده که تا حدود 20 سال آینده فروش سوخت های فسیلی در جهان با محدودیت روبرو می شود بنابراین تاخیر در تولید نفت خام امری نابخشودنی است و باید تلاش کنیم ظرفیت تولید نفت خام را افزایش دهیم.
رهنمودهای مقام معظم رهبری در نمایشگاه سال گذشته صنعت نفت چراغ راه آینده ما است و تاکید ما استفاده حداکثری از ظرفیت بخش خصوصی و تسریع در عقد قراردادهای نفتی است.
اولویت سوم؛ تسهیل و تسریع در نهایی سازی قراردادهای توسعه بالادستی و استفاده از تمام ساز وکارهای قانونی کشور برای واگذاری تمامی میادین به شرکت های اکتشاف و تولید به گونه ای است که هیچ ظرفیت فنی روی زمین مانده ای در شرکت های داخلی توانمند نداشته باشیم. مطابق برنامه پیشنهادی ما قطعا مشارکت شرکت های انرژی و پتروشیمی ها را برای حضور در توسعه میادین با اولویت میادین گازی جلب می کنیم. نسبت به مذاکره جدی با کشورهای همسایه برای تولید از میادین مشترک نفتی اقدام می کنیم.
نکته مهم در این میانه این است که در این برنامه بخش عمده کارها به شرکت های توانمند ایرانی، ارجاع می شود و در چنین حالتی تمامی ظرفیت های کارخانه های صنایع سنگین در کشور و پیمانکاران به کار گرفته می شود.
اولویت چهارم؛ تامین منابع مالی و سرمایه گذاری برای اجرای طرح های صنعت نفت و گاز است باید این واقعیت تلخ را بپذیریم که وضعیت مالی امروز صنعت نفت ما قابل مقایسه با سال های گذشته نیست. شرایط خاص بین المللی دسترسی ما را به سرمایه گذاری های خارجی محدود کرده است. سهم واقعی شرکت نفت از درآمدهای نفتی نیز به دلایل مختلف طی سال های اخیر کاهشی ملموس یافته به حدی که منابع داخلی این شرکت به سختی تکافوی توسعه این صنعت را می دهند.
با توجه به سوال تعدادی از نمایندگان در کمیسیون های مجلس در خصوص نحوه تامین مالی روش های مختلفی را در برنامه خود ارائه کرده ام. اولویت بندی دقیق طرح ها و انتخاب طرح های دارای بازدهی بالاتر و سریع تر ضروری است که از اقدامات فوری همکاران اینجانب در صنعت نفت خواهد بود.
استفاده همزمان از تمامی ظرفیت های مالی از جمله منابع داخلی شرکت های تابعه بخش خصوصی، بازار سرمایه، شبکه بانکی، صندوق توسعه ملی و جذب سرمایه گذاری های خارجی با بکارگیری این ظرفیت های مالی طی 2 سال اول از محل عواید حاصل از طرح های زود بازده، گشایش های مالی آینده برای سرمایه گذاری های آتی فراهم خواهد شد. تحقق این موارد مستلزم حمایت ویژه مجلس خواهد بود.
ساز و کار قراردادهای واگذاری به گونه ای است که نیاز به تمام آورده توسط سرمایه گذار نیست یعنی با صرف بخشی از این سرمایه امکان رسیدن به بخشی از تولید فراهم می شود که با فروش این بخش تولید امکان تامین جریان نقدینگی در این قراردادها فراهم می شود و امکان ادامه توسعه نیز ایجاد می شود. ویژگی بسیار خوب این قراردادها می تواند در جذب منابع مالی و رفع محدودیت های مالی بسیار کمک کننده باشد.
اولویت پنجم؛ توسعه زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز محسوب می شود، این نکته به درستی مورد تاکید سیاست های کلان کشور قرار گرفته شده است. امروز میانگین ارزش محصول نهایی نفت در زنجیره نفت و گاز کمتر از هزار تن در تن است در حالی که هر چه در زنجیره ارزش جلوتر برویم می توانیم این میانگین را افزایش دهیم، رسیدن به ارزش های بالاتر شدنی و از اهداف مورد توجه در برنامه پیشنهادی است. برای رسیدن به آن مطابق با برنامه هفتم به نحوی اقدام می کنیم که اولویت تولید برای محصولات با ارزش بالاتر باشد.
استفاده از ظرفیت های قانونی تخفیف پلکانی خوراک برای هدایت تولیدات پتروشیمی به سمت محصولات پر ارزش در دستورکار است. ظرفیت های پترو پالایشگاهی در کشور با چشم انداز تولید محصولات پتروشیمی افزایش می یابد. برنامه من مطابق با اهداف برنامه هفتم افزایش میزان تولید محصولات پتروشیمی طی سال های آتی است که نیازمند برنامه ریزی متمرکز و البته مشارکت جدی بخش خصوصی و استفاده از توان علمی شرکت های دانش بنیان و جوانان نخبه این سرزمین است. ظرفیت های پژوهشگاه صنعت نفت، پارک علم و فناوری نفت و صندوق پژوهش و نوآوری صنعت نفت که 3 بازوی توانمند برای جهش استارآپی در این حوزه است را به کار می گیریم تا موج جدید فناورانه در این صنعت ایجاد شود.
اولویت ششم؛ که مورد تاکید تمامی نمایندگان مجلس است، موضوع مسئولیت های اجتماعی صنعت نفت علی الخصوص در مناطق نفت خیز و گاز خیز و علاوه بر آن مناطق کم برخوردار است، لازم است صادقانه بگویم مناطق نفت خیز و گاز خیز قلب و جان صنعت نفت ایران است و باید در چارچوب قوانین و مجوزهای قانونی با اجرای عادلانه طرح های اجتماعی در این مناطق بین صنعت نفت و مردم این مناطق رابطه صمیمانه برقرار کنیم.
خود را متعهد به ایفای موثر نقش صنعت نفت در مسئولیت های اجتماعی بر اساس طرح و برنامه عادلانه و شفاف در کل کشور هستم.
اولویت هفتم؛ استفاده از ظرفیت های دیپلماسی با کشورهای همسایه و تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه است. همه تائید می کنند که ایران موقعیتی بی نظیر در عرصه اقتصاد انرژی برخوردار است، به صورت میانگین دارنده بزرگترین ذخایر نفت و گاز جهان هستیم و از موقعیت جغرافیایی ویژه ای برخوردار و محور اتصال همسایگان شرقی، غربی، شمالی و جنوبی هستیم.
اما اولویت هشتم و پایانی رفع نگرانیها و انتظارات کارکنان صنعت نفت به ویژه در بخشهای عملیاتی است، صنعت نفت چنانکه تا امروز جزء افتخارات این مملکت بوده است چرا که با بدنه قوی، متخصص و ماهر و متعهد به مسیر خود ادامه خواهد داد، بنده به دنبال جذب حداکثری نخبگان و جلوگیری از خروج نخبگان از کشور و جبران شایسته خدمات تمامی کارکنان صنعت نفت خواهم بود و آن را وظیفه خود میدانم.
کلام آخر؛ من محسن پاک نژاد رهرو ولایت، فرزند صنعت نفت با حدود سه دهه سابقه کاری و مدیریت در حوزههای مختلف این صنعت از برنامهریزی تا تولید، تا نظارت و فروش، از سطوح میانی تا مدیریتی خدمت کردهام
بر پیچیدگیها و زوایای پیدا و پنهان و حساسیتهای این صنعت آگاهی کامل دارم، هرچند دوستان بنده را به افراد مختلفی منتصب کردهاند اما باید قاطعانه با صداقت و صراحت عرض کنم مشی مدیریتی من مستقل و در چهارچوب سیاستهای متعالی نظام و رئیس جمهور محترم و در هماهنگی و تعامل کامل با مجلس شورای اسلامی خواهد بود و بار دیگر از رئیس جمهور محترم جناب آقای دکتر پزشکیان که بنده را لایق این ماموریت خطیر دانستند کمال تشکر دارم و در محضر ملت ایران و نمایندگان آنها قول میدهم در صورت کسب رای اعتماد برای مشکلات و موانع ذکر شده از هیچ کوششی دریغ نکنم و از هیچ ظرفیتی چشم نپوشیم. اینجانب خود را ملزم به تبعیت از سیاست های مقام معظم رهبری از جمله مردمی کردن بنگاهها، توجه به ساخت داخل، حمایت از شرکتهای دانش بنیان، توسعه حداکثری بالادستی، تکمیل زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی میدانم.
من به صنعت نفت نگاهی ملی و تخصصی دارم، بنابراین متعهد میشوم فصل جدیدی از تعامل با همه دلسوزان متعهد و صاحبان اندیشه و تجربه به ویژه نمایندگان مجلس را آغاز و از ظرفیتهای موجود در وزارت نفت و مجموعههای وابسته به آن با هدف دستیابی به بیشترین منافع و دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران بهره ببریم. پیشرفت و سربلندی ملت قهرمان، اهتزاز پیوسته پرچم ایران و سرافرازی نظام مقدس جمهوری اسلامی را در سایه توجهات حضرت ولی عصر (عج) و رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) را از درگاه احدیت مسئلت دارم.