جلسه علنی سه شنبه 30 مرداد ماه 1403 مجلس شورای اسلامی
بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (حسین سیمایی صراف)
احسان عظیمی‌راد، نماینده مردم مشهد و کلات (سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری)
وزیر پیشنهادی ضمن معرفی و بیان سوابق عینی و اجرایی خود موضوعات زیر را به عنوان برنامه ارائه نمودند. دانشگاه مبدا تمام تحولات جامعه است. از دانشگاه خوب است که جامعه رشد می یابد. در دانشگاه اسلامی است که فرهیختگانی مسلمان، متخصص و متعهد تربیت می شوند. ایران باید کشوری توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی باشد و برای رسیدن به این چشم انداز، وزیر علوم به عنوان کسی که مدیریت مراکز علمی و تحقیقاتی کشور را برعهده دارد، مهمترین نقش را دارند.
دانشگاه، پیشران پیشرفت و توسعه صنعت، اقتصاد، تجارت، خدمات و کشاورزی می باشد. چشمان میلیون ها نفر به محصول آموزش و پژوهش محققان دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی می باشد که با درک درست از مسائل واقعی جامعه، برای زیستن بهتر مردم در ابعاد مختلف مادی و معنوی راهکار ارائه دهند. بنابراین کمیسیون آموزش،
تحقیقات و فناوری با بررسی دقیق و همه جانبه نگرانه، صلاحیت وزیر پیشنهادی وزارت مهم علوم، تحقیقات و فناوری را بررسی نمود که نتیجه این بررسی، به شرح زیر تقدیم می گردد.
بخش اول: شرح استعلامات وزیر پیشنهادی
- پیرو استعلام بعمل آمده از سوی این کمیسیون، رئیس مرکز حقوقی، لوایح و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری طی نامه شماره123812/ 52/ 7 مورخ 24/ 05/ 1403، مدرک کارشناسی جناب آقای دکتر سیمایی صراف در مقطع کارشناسی حقوق از دانشگاه تهران و مدرک کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس و دکتری ایشان در رشته حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی را تایید نمود.
- با توجه به نامه شماره 53349/03/540 معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پاسخ به استعلام این کمیسیون، ایشان در پی حضور در جبهه های دفاع مقدس دارای 30 درصد جانبازی می باشد.
بخش دوم: شرح توضیحات و تعهدات شفاهی وزیر پیشنهادی در کمیسیون
- توجه ویژه به اسناد بالادستی در حوزه آموزش عالی از جمله قانون برنامه هفتم پیشرفت، سند دانشگاه اسلامی و نقشه جامع علمی کشور
- مساله محور بودن دانشگاهها با عنایت به تاکیدات رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی)
- تحول و توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه مطابق نیاز کشور
- حرکت به سمت دانشگاه تمدن ساز و رویکرد تحولی بویژه در علوم انسانی
- تعیین تکلیف آمایش سرزمینی مطابق با شرایط واقعی کشور و دانشگاهها و توجه ویژه به حضور آموزش عالی در مناطق محروم در اجرای برقراری عدالت آموزشی
- کاهش هر چه بیشتر وابستگی وزارت عتف به بودجه عمومی کشور از طریق تجاری سازی یافته های اساتید و پژوهشگران دانشگاهها و افزایش درآمد اختصاصی دانشگاهها
- حمایت مجدانه از شرکتهای دانش بنیان و افزایش تعداد آنها با مشارکت نخبگان دانشگاهی
- ارائه راه حل علمی برای موضوعات و مشکلات متنوع کشور توسط دانشگاهها تاکید داشتند
- بهبود معیشت و حفظ کرامت کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاهها
- توجه ویژه بر واگذاری توان مدیریتی ستاد وزارتخانه و روسای دانشگاهها به مدیران قوی، متخصص و بی حاشیه
- نظارت و ارزیابی عملکرد دانشگاههای دولتی، غیردولتی و آزاد اسلامی
- تعامل سازنده و مستمر با مجلس شورای اسلامی به ویژه کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری.
با توجه به شیوه جدید سنجش و پذیرش دانشگاهها (کنکور سراسری) و تاثیرات نامطلوبی که تاثیر قطعی معدل در سنجش و پذیرش در دانشگاهها گذاشته، وزیر پیشنهادی ضمن انتقاد جدی به این روش، قول دادند برای دسترسی عادلانه همگان به فرصت تحصیل در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، در جهت اصلاح آن تلاش نمایند.
بخش سوم: بررسی معیارهای عمومی برنامه وزیر پیشنهادی
بر اساس گزارش معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی، برنامه وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری از نظر شاخص های واقع گرایی، انسجام، تناسب، شفافیت و آینده نگری، »کامل و مطلوب« ارزیابی می شود.
بخش چهارم: انطباق برنامه‌های ارائه شده با اسناد بالادستی
بر اساس گزارش معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی، تطبیق برنامه وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با اسناد بالادستی حکایت از آن دارد که 22 درصد برنامه‌های پیشنهادی با احکام فوقالذکر »منطبق« و 57 درصد موارد نیز »همسو« است. در برنامه وزیر پیشنهادی به 21 درصد از احکام نیز اشارهای نشده است. همچنین موردی مبنی بر مغایرت برنامه‌ها با اسناد بالادستی گزارش نشد.
بخش پنجم: بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی
آقای دکتر سیمایی صراف تحصیلکرده حوزه و دانشگاه می باشند و دارای تالیفات متعدد حقوقی می باشند. از سوابق علمی و اجرایی ایشان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی
- قائم مقام معاون حقوقی رئیس جمهور
- دبیر هیات دولت در دولتهای دوازدهم و سیزدهم
- معاون حقوقی و امور مجلس وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
- عضو ستاد آمایش آموزش عالی
- عضو شورای مرکزی بورس دانشجویان
- رئیس ستاد مستندسازی وزارت علوم
- پژوهشگر برتر دانشگاه در سال 1392
- رتبه اول بیست و سومین کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران
- برگزیده جشنواره بین المللی فارابی برنده کتاب سال حوزه علمیه قم نتیجه‌گیری و نظر نهایی کمیسیون
پس از بررسی برنامه های کتبی و شفاهی پیشنهادی جناب آقای دکتر سیمایی صراف و با توجه به اینکه ایشان متعهد به دستیابی به اهداف کمی و سنجه‌های عملکردی مصرح در قانون برنامه هفتم پیشرفت شدند، کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری من حیث المجموع با پیشنهاد تصدی ایشان برای پست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با اکثریت آراء موافقت نمود.
علیرضا عباسی نماینده مردم کرج، اشتهارد، فردیس( مخالفت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
بارها به اصلاح آئین‌نامه ارتقای اعضای هیات علمی اشاره کردید که کلیات آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده است. اگر در این مورد اطلاع دارید، پس موازی کاری کردید، ضمن اینکه به کاهش و جلوگیری از موازی کاری در نظام آموزش عالی و هم افزایی فعالیت وزارت علوم و بهداشت اشاره کردید. از موازی کاری نظام آموزش عالی و رفع همپوشانی گفتید، منظورتان را شفاف کنید.
در برنامه‌های خود (خطاب به وزیر پیشنهادی) برای اداره وزارت علوم به دانشکدههای کشاورزی و سازمان »تات« اشاره نکردید. ما در این سازمان 2500 عضو هیات علمی داریم که در حوزه کشاورزی کار پژوهشی انجام می‌دهند.
سهم آموزشهای مهارتی در پایان سال برنامه هفتم باید به 40 درصد برسد که امروز فاصله زیادی با آن داریم و در کنار محدودیت آبی، خاکی و انسانی بخش نیروهای انسانی در حوزه کشاورزی به شدت ضعیف شده است و متولی تربیت آنها نیز وزارت علوم است. از سوی دیگر هیچ برنامه‌ای برای اجرای ماده 23 قانون افزایش بهره بری و مهارت دانشجویان بخش کشاورزی که تکلیف قانونی وزارت علوم از سال 1389 است که برنامه‌ای در این زمینه ندارید.
سهم پایان نامه‌ها و رساله‌های تقاضا محور و نیاز محور از کلیه پایان نامه‌ها در حال حاضر یک و نیم درصد است که در برنامه هفتم قرار است به 20 درصد برسد، اما شما برنامه عملیاتی در این زمینه ندارید. همچنین انجام پژوهش‌های ماموریت گرا، مساله محور و پاسخگویی به نیازها و مسایل کشور را پیش نیازی برای اخذ مجوز اجرای رشته‌های تحصیلی و دریافت مجوز نشریات علمی، ایجاد مراکز نوآوری و فناوری و جذب هیات علمی مطرح کردید. اما امروز از نظر کمی حوزه آموزش عالی اشباع شده و فقط بحث کمی آنها مطرح است.
شما به تعداد دانشجویان خارجی اشاره کردید که در برنامه هفتم وجود دارد، هم اکنون 130 هزار دانشجوی خارجی در مجموعه آموزش عالی داریم و قرار است این تعداد به 320 هزار برسد، چه برنامه زمانبندی برای رسیدن به آن دارید. همچنین براساس گزارش پایگاه سایمگو 73 هزار مقاله علمی داریم و ایران در این زمینه در رتبه 16 قرار دارد و قرار است به رتبه 14 برسیم و حداقل به 90 هزار مقاله و اثر علمی نیاز داریم. برنامه شما برای رسیدن به آن چیست؟
شما به تعداد مجلات نمایه شده ایران در پایگاههای خارجی اشاره کردید که آنها را افزایش می‌دهید، امروز 172 مجله نمایشگاهی در سایت اسکوپوس داریم، آیا برنامه‌ای برای ارتقاء و کیفیت آنها دارید؟ از سوی دیگر 16 هزار مجله داخلی داریم، برای تبدیل آنها به نمایه شده چه برنامه‌ای دارید؟
براساس اسناد بالا دستی برای نقشه علمی جامعه کشور مطالباتی داریم مبتنی بر اینکه سهم پژوهشی از درآمد ناخالص به 4 درصد برسد در حالی که الان کمتر از نیم درصد است، این را چطور محقق می‌کنید، آیا رئیس جمهور و معاون اول در این زمینه به شما کمک می‌کنند؟
در دهه 80 یک حرکت علمی بسیار خوبی شروع شد و سرعت علمی کشور را افزایش داد، اما متاسفانه در دهه 90 این میزان کاهش یافت. دلیل افت علمی آن سیاسی کاری و حاشیه سازی در دانشگاهها بود که توسط افرادی که اصرار بر سیاسی کاری و سیاسی بازی در دانشگاه داشتند علم و پیشرفت کشور لطمه زد. بنابراین انتظار داریم آنها در پست‌های دانشگاهی به کار گرفته نشوند، همچنین افرادی که تهمت تقلب در انتخابات 88 به نظام زدند و پشیمان هم نیستند، صلاحیت حضور در سمت‌های دانشگاهی را ندارند. از سوی دیگر یکی از حاشیه‌سازی‌های دهه 90 در مورد بورسیه اتفاق افتاد که مقام معظم رهبری فرمودند در قضیه بورسیه‌ها به خیلی‌ها ظلم شد. این کار هم خلاف قانون بود و هم خلاف تدبیر و هم خلاف اخلاق، شما در آن زمان عضو شورای بورس بودید، برای رفع این دغدغه‌ها چه کردید.
در مورد سوابق مدیریتی و علمی شما سلسله مراتب علمی در مجموعه آموزش عالی طی نشده است و تجربه موفقی به عنوان رئیس دانشگاه، دانشکده یا حتی گروه هم ندارید، اما می‌خواهید مدیریت مجموعه‌ای را بگیرید که یک میلیون 200 هزار دانشجو، 50 هزار عضو هیات علمی، 82 هزار کارمند و بیش از 400 دانشگاه زیرمجموعه دارد و این در حالی است که وزیر علوم باید حداقل در مجامع معتبر ملی فردی شناخته شده باشد. من در این زمینه تحقیق کردم شما در 20 سال سابقه کار تنها یک رزومه علمی در دانشگاه شهید بهشتی داشتید و 27 مقاله داخلی و انگشت شمار مقاله خارجی و چند کتاب و در سامانه علم سنجی شهید بهشتی نیز سطح علمی شما یک شناخته شده است.
فردی که در وزارت علوم فعال می‌شود، باید موضع‌گیری سیاسی مناسبی داشته باشد و این در حالی است که شما در اغتشاشات 1401 نسبت به نهضت مقاومت و فتنه 88 موضع‌گیری ندارید، ضمن اینکه ما نگرانیم شما نفر اول این وزارتخانه نباشید و کسانی که امید به کسب رای اعتماد نداشتند بعد از انتخاب شما برای این وزارتخانه تصمیم‌گیری و تصمیم سازی کنند.
محمد سراج نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس (مخالفت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
معتقدم ما همه در کنار هم یک تیم ملی تشکیل داده ایم و دوران رقابت تمام شده است، لذا اینجا محل همکاری است نه رقابت، رئیس جمهور و وزرایی که از مجلس رای اعتماد خواهند گرفت نیز عضو این تیم هستند، بنابراین باید دست به دست هم دهیم تا سطح زندگی مردم ارتقاء یابد و بتوانیم برای آن ها رفاه و آسایش ایجاد کنیم.
این مجلس معبد است و اگر بنایش بر تقوا باشد مصوبات و تصمیمات آن گره گشا خواهد بود و برای مردم رزق و آرامش به دنبال دارد. دولت نیز معبد است و باید بنای آن بر اساس تقوا باشد.
پس از شهادت شهید رئیسی امام خامنه ای فرمودند: توصیه من به نامزدهای انتخاباتی این است که با خداوند خودتان عهد ببندید تا در صورت به دست آوردن مسئولیت کارگزاران خود را از میان افرادی انتخاب نکنید که ذره ای با انقلاب زاویه داشته باشند لذا رئیس جمهور مسئولیت عمیقی دارد چرا که باید افراد مومن، باتقوا، پاکدست، کارآمد، انقلابی که پرونده فساد و تخلف نداشته باشند را به مجلس معرفی کنند.
در سیاست های کلی علم و فناوری ابلاغ شده در سال 1393 توسط مقام معظم رهبری به جهاد مستمر علمی تاکید شده، لذا باید از شما بپرسم برنامه تان برای ارتقای علمی و فناوری در جهان و ایجاد دیپلماسی علمی چیست؟ همچنین برنامه شما برای اجرای سند آموزش عالی با تاکید بر تربیت دانشجویان نخبه، عالم، متخصص و متعهد برای صیانت از انقلاب اسلامی چیست؟ شما چه برنامه ای برای مهارت محور کردن آموزش دارید و چه برنامه اجرایی برای اقتصاد آموزش، اقتصاد پژوهش و کارآفرینی آموزش در دست دارید؟
همچنین راهکار شما برای تکمیل زنجیره های چرخه علم و ثروت چیست؟، برنامه شما برای تقاضا محور کردن پژوهش چیست؟ و برای استقلال مالی دانشگاه ها و درآمدزایی آن ها چه رویکردی در پیش گرفته اید؟ همچنین برنامه شما برای ترویج فرهنگ ازدواج دانشجویی و توسعه سرپناه مرتبط زوج های دانشجو چگونه برنامه ای است؟
عبدالحسین همتی سراپرده نماینده زرند و کوهبنان (مخالفت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
وزارت علوم یکی از مهمترین وزارتخانه‌های کشور بوده که اگر اصلاح شود بسیاری از بخش‌های جامعه نیز اصلاح می‌شود. از سوی دیگر اگر به لحاظ علمی پیشرفت کنیم در حوزههای مختلف صنعت، معدن و ... هم مشکلاتمان رفع خواهد شد.
وی شخصیتی محترم ، متعهد، کارآمد، انقلابی و ارزشی است و سوابق علمی خوبی در کارنامه دارد و امیدوارم با حضور ایشان اتفاقات خوبی رخ دهد اما نگرانی ما از برنامه‌های وی بوده چرا که آقای سیمایی فارغالتحصیل رشته علوم انسانی هستند و این وزارتخانه با تصدی وی برای رشته علوم مفید خواهد بود، اما برای رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پایه برنامه‌ای نکردهاند.
وی با بیان اینکه عموم رتبه‌های علمی ایران با مقالات بین‌المللی و تخصصی و همچنین رابطه میان صنعت و دانشگاه که مربوط به رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پایه بوده به دست می‌آید، نگرانیم که جایگاه علمی کشور از دست برود، لذا وزیر پیشنهادی باید برنامه‌های خود را در رابطه با این حوزه مهم، به صورت شفاف مطرح کند.
همتی با بیان اینکه برنامه‌های وزیر پیشنهادی تنها 15 صفحه بود و در آن هیچ اشارهای به وضع موجود نشده بود، هم اکنون نمی‌دانیم وی در چه شرایطی قرار است وزارت را تحویل بگیرد و میزان مقالات علمی، کتابها و میزان رابطه صنعت و دانشگاه چگونه است. آقای سیمایی صراف باید تصریح کنند که وضع موجود چگونه بوده و به چه سمتی حرکت خواهیم کرد. عموم برنامه‌های وزیر پیشنهادی کلی و غیرقابل سنجش است در حالی که باید بخشی از آن کمی باشد تا ما بتوانیم آن را نظارت و بررسی کنیم، همچنین لازم است در برنامه‌های خود زمانبندی نیز داشته باشند و به موارد مغفول مانده توجه کنند.
بسیاری از امکانات در تهران متمرکز شده و باید وزیر پیشنهادی برنامه‌های خود را برای شهرستانها و مراکز استانها بیان کند، از سوی دیگر آیین‌نامه‌های مختلف وزارت علوم به شدت مشکل داشته به ویژه در حوزه ارتقاء اساتید که نیازمند اصلاح است و جلوی پیشرفت اساتید را گرفته در حالی که در گذشته مسیر ارتقاء رتبه اساتید راحت‌تر بود اما هم اکنون استادان برای کسب رتبه استاد تمامی باید 20 سال تلاش کنند.
این افراد با 10 سال تاخیر نسبت به افراد عادی وارد بازار کار می‌شوند و نیازمند است به وضعیت معیشت آنها توجه شود، استادی که به لحاظ معیشتی تامین نباشد نمی‌تواند، در حوزه آموزش وقت مناسبی صرف کرده و مشکلات کشور را حل کند.
توقع داریم مانند رشته های پزشکی که دوره تخصص، حقوقی دریافت می‌کنند، برای رشته‌های دکتری هم حداقل برای دانشجویان ممتاز حقوقی پرداخت شود تا تمرکز آنها بر روی کارهای علمی و دانشگاهی باشد. از سوی دیگر توقع داریم از نیروهای متعهد، متخصص، کارآمد و فراجناحی در مدیریت‌ها استفاده شود.
مسعود خاتمی نماینده مردم گلپایگان و خوانسار ( موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
وزارت علوم در تربیت نیروی متخصص در عرصه‌های گوناگون و چه سهیم بودن در عرصه دانش و فناوری و چه در رخدادهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در سطح ملی نقش به سزایی در این سرزمین دارد.
افزون بر این نهاد دانشگاه مظهر بیداری و هوشیاری و همواره در دفاع از استقلال و پیشرفت کشور نقشی پیشران داشته و بسیاری از تهدیدات را تبدیل به فرصت کرده است به گونه‌ای که نمی‌توان تاریخ اجتماعی و سیاسی و فرهنگی یکصد ساله ایران را بدون دیدن نهاد دانشگاه ترسیم کرد و در عین حال دانشگاه همواره در مظان این پرسش قرار گرفته است که روابط و مناسباتش را با حیات اجتماعی یعنی نهادهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و بازار و جهان فناوری و کسب و کار چگونه تنظیم کند و چه خدمتی به جامعه ارائه می‌کند.
دانشگاه چگونه به جامعه ملی و محلی خود سود می‌رساند و به عبارتی در هر شهر و شهرستان مشکلاتی وجود دارد که انتظار می‌رود مراکز آموزش و فرهنگی و دانشگاهی به آنها پاسخ دهد و آیا صرف تربیت نیروی انسانی برای تحقق این اهداف کافی است و یا باید ساز و کارهای لازم برای ایفای نقش فعالتر نهاد دانشگاه متصور بود.
مسئولیت اجتماعی دانشگاه باید مورد توجه قرار گیرد، دانشگاه به عنوان عضوی از اجتماع که منافع و مزایایی از آن دریافت می‌کند رسالت دارد به حل مسائل جامعه بپردازد و با چنین رویکردی تعامل و پیوند بین دانشگاه و صنعت و جامعه معنای واقعی خود را پیدا می‌کند.
ماندگاری مشکلات جامعه ایران به رغم داشتن رشد، تولید مقاله علمی به این دلیل است که دانشگاه نتوانسته تعامل مناسب و بهینه‌ای با جامعه ایجاد کند و برای نافع شدن جامعه از تولیدات علمی تامل در باب تعامل بین دانشگاه و جامعه امری ضروری است که پیوسته باید سیاست‌گذاران آموزشی آن را در دستور کار خود داشته باشند چرا که در نبود چنین رویکرد و راهبردی مواجه با مشکلاتی در جامعه و فقدان تاثیرگذاری اثربخش و سازنده علم در توسعه ملی خواهیم بود و این مهم آن گونه که شایسته است در نظام آموزشی مورد توجه قرار نگرفته است و خوشبختانه در برنامه‌های آقای سیمایی صراف این موضوع به خوبی مورد توجه قرار گرفته است.
وزیر پیشنهادی علوم، برنامه‌های خود را با محوریت مسئولیت اجتماعی نظام آموزش عالی ترسیم کرده است و عمده نگاه ایشان فرآیند اثرگذار ساختن دانشگاه در حیات و مناسبات پیچیده جامعه وجود دارد. دکتر سیمایی صراف خود تحصیل علوم انسانی داشته و حقوقدان شایسته‌ای است که به مسائل حقوقی در این حوزه اشراف کامل دارد و با تجربه مدیریتی و اجرایی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و اشراف حاصل از تعاملات با مجموعه ستاد وزارت علوم و زیر نظام آن خبرگی مناسبی برای حل مشکلات این مجموعه دارد.
ایشان علاوه بر وزیر پیشنهادی علوم، تجربه موفق دبیری هیات دولت را در کارنامه خود دارد، جایگاهی که به اقتضای وظایف ذاتی آن کانون شناخت و درگیر شدن با مسائل کلان کشور است و ایشان با اشراف بر مسائل حقوقی و حضور در حوزه تعلیم می‌تواند سیاست‌گذار توانا برای حل مشکلات وزارت علوم باشد. ایشان دانش‌آموخته‌ای توانا در حوزه علوم انسانی است و کارنامه تحصیلش در دانشگاههای تراز اول و حضور در حوزه علمیه و کسب علوم حوزوی در سطح بالا موجب شده است که ایشان مسائل و مشکلات دانشگاه و حوزه و نحوه ارتباط و هم‌افزایی بین دو کانون علمی را خوب بداند و تجربه کند و توجه دارید که 50 درصد دانشجویان کشور در رشته‌های علوم انسانی تحصیل می‌کنند و این از مراکز علمی دانشگاهی ما در این مجموعه‌ها است و فراموش نکنیم، یکی از غفلت‌های حوزه علوم انسانی است که می‌توان در نهادسازی نقش موثری داشته باشد که خوشبختانه این قوت و توان در آثار دکتر سیمایی صراف وجود دارد.
آقای سیمایی صراف با حضور در جنگ تحمیلی و کسب مدال جانبازی اعتقاد به نظام را اثبات نموده و به شهادت همه همکاران ویژگی پاکدستی در ایشان محرز است و داشتن نگاه ملی و غرق نشدن در مسائل جناحی و حضور در دولتهای مختلف برای ایشان یک ظرفیت اثبات شده ایجاد کرده است و امید به آینده و نگاه مثبت در برنامه‌های ایشان به خوبی مشاهده می‌شود و شایستگی علمی ایشان برای سکانداری این حوزه درجه هیات علمی و عضویت در هیات علمی و داشتن بیش از 50 اثر، کتاب و سایر موارد از امتیازات ایشان است، همین طور پژوهشگر برتر در سال 1392 و برگزیده دوره هفتم جشنواره فارابی و برگزیده دوره چهارم کتاب سال حوزه بخشی از توان و ظرفیت و سابقه علمی ایشان است و از همکاران می‌خواهم با رای قاطع به این استاد متعهد شاهد شکوفایی حوزه علم و دانشگاه باشیم.
سید محمد موحد نماینده کهگیلویه، چرام، بهمئی و لنده (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
بنده 7 دوره در مجلس بوده و مراحل مختلفی از جمله دولت های مختلف را دیده ام. چه اصولگرا چه اصلاح طلب بر این اعتقادم که باید خدا را ستایش کرد که در این دوران ملت ایران رهبری داشتند که توانسته است مسیر پیشرفت و توسعه را برای کشور به ارمغان بیاورد.
جای شکر دارد که ریاست جمهوری کشور دست آقای پزشکیان است، که وفاق ملی ایجاد کرد و کابینه ای به مجلس معرفی کرد که بتواند کشور را در ریل پیشرفت و توسعه قرار دهد، لذا دست به دست هم دهیم و از دولت حمایت کنیم تا کارها پیش رود.
مخالف محترم به جای گفتن موارد مخالفت بیشتر ابهامات را بیان کرد و نکته مهمی در آن نبود، در حالی که وزارت علوم یکی از ارکان اساسی حاکمیت است و نقش اساسی در توسعه اقتصاد دانش بنیان را برعهده دارد. به همین منظور فردی باید مسئولیت این وزارتخانه را برعهده گیرد که بتواند در مسیر تحقق اقتصاد دانش بنیان قدم بردارد تا بتواند از اقتصاد نفت محور خلاصی پیدا کند.
در این شرایط حساس جامعه جوان و دانشجو نیازمند فردی است که بتواند این وزارتخانه را به نحو مطلوب اداره کند، بنابراین انتخاب وزیر بسیار پر اهمیت و حساس است. امروز رئیس جمهور فردی را به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی کرد که ویژگی های منحصر به فردی از جمله تحصیلات حوزوی و دانشگاهی و سوابق اجرایی و پژوهشی متناسبی دارد.
محمد بهرامی سیف آباد نماینده مردم بویراحمد و دنا (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
پزشکیان به دنبال حکمرانی خوب یعنی وفاق سیاسی است، چرا که اصطکاک بین اصلاح طلبان و اصولگرایان فرصت حکمرانی خوب را از ما گرفته بود اما آقای پزشکیان با ایده وفاق شاید نقطه عطفی برای از بین رفتن دعواهای سیاسی باشد.
نماد این حکمرانی خوب انتخاب آقای سیمایی صراف است، ایشان با سابقه حضور در دو دولت با دو رئیس جمهور متفاوت با دو نگاه سیاسی و با سابقه علمی و حقوقی و از بدنه دانشگاه می توانند مسائل را به خوبی مرتفع کنند. برخی توان علمی و برخی توان اجرایی دارند و ایشان از بدنه وزارت علوم دارای جایگاه علمی و اجرایی مطلوب است و امید داریم با شجاعت و توانی که از ایشان سراغ داریم دانشگاه به محیطی امن برای علم اندوزی و کسب دانش تبدیل شود.
احمد مرادی نماینده مردم بندرعباس، قشم، ابوموسی، حاجی‌آباد و بندرخمیر (موافقت با برنامه و سوابق وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری)
تشکیل دولت وفاق ملی یکی از نقاط قوت دولت دکتر پزشکیان است، ما بر این عهدیم به توصیه رهبر معظم انقلاب با وزرای پیشنهادی با حداکثر رای مساعدت کنیم چرا که قوی‌ترین شخصیت‌های اجرایی هم بدون حمایت و پشتیبانی مجلس موفق نخواهند شد.
دفاع من از دکتر سیمایی در راستای تعصبی است که نسبت به آموزش عالی دارم و جایگاه وزارت علوم در کشور بسیار بالا است، بنابراین باید تلاش شود تا فاصله دانشگاههای کشور با بهترین دانشگاههای دنیا را کاهش دهیم و برای تحقق این انتظار وزارت علوم نیازمند برخورداری از شخصیت امین، دلسوز، با انگیزه و شجاع است.
در بررسی سوابق دکتر سیمایی این خصایص مشاهده می‌شود، ضمن اینکه وی برنامه‌ای جامع، اثرگذار و منطبق با برنامه هفتم پیشرفت در کمیسیونها ارائه داده ضمن اینکه اشتیاق و حس مسئولیت بیشتر نمایندگان باعث شده به عنوان نماینده موافق با وی ثبت‌نام کنم.
دکتر سیمایی شخصیتی علمی و خدوم و مورد اقبال اکثریت نمایندگان است ضمن اینکه رزمندهای شجاع و جانباز 8 سال دفاع مقدس بوده که نشان از اعتقاد وی به مبانی انقلاب اسلامی و ولایت فقیه دارد. از سوی دیگر با رتبه تک رقمی وارد دانشگاه تهران شده و از دانشگاه شهید بهشتی مدرک دکترا اخذ کرده است و پژوهشگری برتر است که بیش از 50 اثر مفید اعم از کتاب و مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی تالیف کرده است.
سوابق آموزشی و تلاش در دانشگاههای معتبر کشور و همکاری‌های علمی و آموزشی با قوای سه‌گانه و سوابق اجرایی وی از کارشناسی تا معاون وزیر تا دبیر هیات علمی باعث شد تا دکتر سیمایی برنامه‌های خود را بر اساس باور و اعتقاد ارائه کند و قطعا با انتخاب وی آینده روشن در آموزش عالی مشاهده خواهد شد.
تاکید به فعال کردن شورای گسترش برنامه‌ریزی آموزش عالی جهت توسعه رشته‌های میان رشته‌ای به منظور تقویت هم‌اندیشی و مهارت افزایی، برآورده ساختن نیازهای جامعه و صنعت که مستلزم برخورداری از دانشگاههای پاسخگو است و توسعه اقتصاد دانش بنیان که مستلزم توسعه همکاری بین صنعت و دانشگاه است، این نگاه برگرفته از سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب و قانون برنامه هفتم پیشرفت است.
نگاه به برنامه با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و شرکتهای دانش‌بنیان و توسعه علم و اشتغال بدون فشار به بودجه دولتی است که می‌تواند اثرگذار باشد، ضمن اینکه ایشان اعتقاد راسخ به بهرهمندی از نیروهای انسانی مستعد، نخبه و کارآمد به عنوان نقطه ثقل برنامه‌های خود دارد و معتقد است نیروی انسانی با انگیزه می‌تواند موتور محرک آموزش عالی باشد.
دکتر سیمایی در برنامه‌های خود به امور رفاهی توجه عمیق دارد و معتقد است آسایش فکری یاوران علمی اعم از اساتید، دانشجویان و کارکنان نقطه عطفی است که می‌تواند یک نظام فرهنگی انسانساز و اخلاق مدار در جامعه رقم بزند، پس با این رویکرد شاهد مهاجرت نخبگان از کشور نخواهیم بود و آسیب‌های اجتماعی در کشور کاهش می‌یابد و سلامت روان و اجتماعی گسترش داده می‌شود و این نگاه حال مردم را خوب می‌کند.
اگر وزیری همچون دکتر سیمایی صراف در راس این وزارتخانه کلیدی باشد، انتظارات و مطالبات جامعه رنگ و بویی منطقی می‌گیرد تا در سایه تعاون و درک مشترک مسیر توسعه و پیشرفت را طی کنیم. همچنین در دانشگاههای کشور بالاخص مناطق محروم همچون هرمزگان خواسته‌های خود را در چهارچوب عدالت آموزشی و توجه به زیست بوم آموزش هدفمند و مهارتی که در مسیر حل مشکل اشتغال قرار گیرد، مطالبه می‌کند. از سوی دیگر ایشان ارتباط تنگاتنگ بین مدرسه و دانشگاه و افزایش مهارتهای علمی را ضامن اشتغال پایدار در زیست بوم می‌داند.
چهره های برجسته علمی با دیدگاه های مختلف سیاسی از دکتر سیمایی به عنوان شخصیتی متین، اهل تعامل، پاکدست، جامع‌نگر، مسلط به امور وزارتخانه و دارای ایده یاد می‌کنند.
اظهارات وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری، حسین سیمایی صراف
سخنان خود را با قدرشناسی آغاز می کنم، قدرشناسی از تمام وزیران ادوار آموزش عالی از ابتدا تاکنون که امیدوارم میراث دار امینی برای زحمات و خدمات آنان باشم.
نمایندگان با جدیت پیگیر مسائل کشور و حوزه های انتخابیه بوده و چالش های حوزه آموزش عالی را شناسایی کرده اند و خوشبختانه راه های قانونی و حقوقی مناسبی برای برخی از این چالش ها طراحی کرده اند که نمونه آن قانون برنامه هفتم توسعه بود که منابع و راهکارهای مناسبی را برای رشد و بالندگی دانشگاه فراهم کرده است.
قانون جهش تولید دانش بنیان به خصوص مواد 11 و 13 منابع مالی در اختیار می گذارد، همچنین قانون جهش ولیدت مسکن راهکار مناسبی را برای تعیین مسکن دانشگاهیان فراهم نموده است البته در اجرا ظاهرا به برخی ابهامات برخورد کرد که ما نتوانستیم با تفسر حقوقی ابهامات مورد بحث را برطرف کنیم، بنابراین از مجلس استفسار خواهیم کرد تا مشکل حل شود.
برای بخش فرهنگی برای اولین بار بودجه مناسبی در نظر گرفته شده است که این بودجه به نحو مطلوب اختصاص داده شده است. بنده مفتخرم که فرزند نهاد علم بوده و تحصیل مستمر در دو نهاد علمی بودم و از اساتید علوم انسانی در دانشگاه های برتر کشور و حوزه های علمیه استفاده کرده و در محضر بزرگان حقوق، حکمت، فلسفه کسب فیض کرده ام.
در تمام کمیسیون های مجلس اعلام داشتم که گفتمان این دوره آموزش عالی، گفتمان مسئولیت اجتماعی است که در 4 سال آینده پژوهشگاه ها، دانشگاه ها و سایر مراکز دانشگاهی بیش از هر زمان دیگر مسئولیت اجتماعی خود را برعهده خواهند گرفت. دانشگاه ها معطوف به مسائل خواهند بود و نسبت به نیازها و مسائل حساس کشور توجه جدی صورت خواهد گرفت البته پیش نیاز مهم برای تحقق مسئولیت اجتماعی این است که کرامت انسانی دانش وران و دانشجویان را به رسمیت بشماریم.
احترام به کسانی که در خدمت علم هستند باید صورت گیرد، نگرانی از معاش و معیشت با کرامت انسانی و کرامت دانشگاهیان سازگار نیست. وضعیت استاد و دانشجو اقتضا می کند که استدلال، آزادی پرسش گری و پاسخگویی را به رسمیت بشناسیم. البته برخی از مشکلات که در کمیسیون های مجلس بیان شد را بی توجه نخواهیم بود اما لازم است که این چالش ها شناسایی و کارشناسی شود.
پیوند مناسبی میان عرضه و تقاضا در آموزش عالی وجود ندارد، همچنین انسجام ساختاری بین مراکز آموزش عالی با دستگاه های بهره بردار مشاهده نمی شود، از طرفی در حوزه مهارت ضعیف هستیم و با مدرک، بی مهارت به جامعه تحویل می دهیم لذا بازار، خریدار فارغ التحصیلان ما نیست. همچنین کثرت مهاجرت دانش آموختگان قصه پر غصه ای است که ما هزینه می کنیم اما دیگران نفع آن را می برند.
وای به روزی که فقر منابع انسانی از فقر منابع اقتصادی پیشی بگیرد در حالی که منشا قدرت نرم و قدرت سخت متکی به منابع انسانی است. چالش دیگر نیز اقبال نسبت به علوم پایه و علوم انسانی با کاهش محسوسی مواجه است. در حوزه علوم تجربی 650 هزار نفر تقریبا داوطلب داریم در حالی که حوزه علوم پایه و علوم انسانی نزدیک به 400 هزار نفر داوطلب هستند و با توجه به اینکه حوزه علوم انسانی و علوم پایه زیربنای توسعه می باشند باید توجه جدی به این مسئله شود.
متاسفانه پژوهش‌ها مساله محور نیستند چرا که کتابخانه‌ها و آرشیوها پر از پژوهش‌های دانشگاهی و دولتی است که از محل بودجه عمومی تامین مالی شده اند، اما به جای ارائه راه حل برای مسایل کشور، تنها موجب ارتقای رتبه می‌شوند.
همچنین در آینده نگری دچار ضعف قابل ملاحظه‌ای هستیم چرا که از روند علوم و فنون جهانی عقب مانده و سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی بسیار ناچیز است و اکنون به سختی به نیم درصد می‌رسد، البته اگر همین درصد هم تخصیص پیدا کند، در حالی که این سهم در برخی از کشورها 5 درصد است، ضمن آنکه زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی اهم از آزمایشگاه ها، ابزارهای تحقیق و کتابخانه‌ها بسیار فرسوده شدهاند و ابزار تحریم فشار مضاعفی را به نظام عالی کشور وارد کرده است.
سطح نشاط در دانشگاهها بسیار پایین است، ایجاد این نشاط با افزایش سهم و نقش دانشجویان و اساتید در تصمیم‌گیری‌ها ممکن خواهد شد، ضمن آنکه حال دانشجویان و اساتید خوب نیست، براساس تحقیقات انجام شده نزدیک به 30 درصد آنها نیازمند خدمات روان درمانی هستند که هزینه بالایی نیز دارد.
فهمیدن نسل Z مساله بسیار مهمی است و نباید واقعیت را انکار کرد، اگرچه مبتکر کرسی‌های آزاد اندیشی مقام معظم رهبری هستند، اما سوال این است ما چقدر فضای آزاد اندیشی را ایجاد کرده ایم؟
اولویت‌های راهبردی همچون ارتقای کیفیت نظام آموزش عالی مساله بسیار مهمی است، در واقع توسعه کمی کافی است، چرا که ما به اندازه بسیاری از کشورهای بزرگ به لحاظ کمی آموزش عالی داریم، هرچند این افتخار بزرگی است و دیگر کسی به دلیل فقر و دوری از مرکز از آموزش عالی محروم نمی‌ماند اما سیطره کمیت بر کیفیت افزون شده است. لذا محور اصلی برنامه من ارتقای کیفیت آموزش عالی است.
محور دوم تکیه بر مهارت افزایی از طریق باز نگری در برنامه‌های درسی است، بر این اساس تمامی مراکز آموزشی موظف می‌شوند بخشی از واحدهای درسی خود را در قالب مهارت آموزی تعریف کنند و باید سهم مهارت حرفه‌ای طبق قانون برنامه به 40 درصد برسد، همچنین باید بخش‌های اقتصادی در تربیت سرمایه‌های انسانی مورد نیاز خود مشارکت کنند.
بازنگری در ارتقای اعضای هیات علمی بر اساس اصول اصلی آموزش عالی مبحث دیگری است که مورد توجه بنده قرار دارد و آیین‌نامه‌های ارتقای اعضا باید با برنامه پیشنهادی منطبق باشد، به عنوان مثال نباید مقاله محوری صرف را در این ارتقا مد نظر قرار داد، همچنین ارتقای پژوهش و کیفیت بخشی آن در حل مشکلات کشور، ماموریت‌گرا کردن دانشگاهها و افزایش سهم تحقیق از تولید ناخالص ملی از جمله محورهای برنامه من برای وزارتخانه علوم به شمار می‌آید.
اولویت‌های اینجانب در وزارت علوم، عبارتند از: جذب و نگهداشت دانش‌آموختگان؛ ابتدا باید عوامل مهاجرت را مورد بررسی قرار دهیم که یکسری عوامل مادی و یکسری عوامل غیرمادی دارد، عوامل مادی مانند معاش و معیشت و شغل مناسب و عوامل غیرمادی ناامیدی از آینده، احساس تبعیض و نقض کرامت است و ما باید این سوء تفاهم را برطرف کنیم. یکی از راهکارهای جذب و نگهداشت نخبگان تسهیل فرآیند جذب آنها در دستگاههای علمی و اجرایی است.
در دنیای علم و حوزه نشر هم اکنون 1600 مجله در اختیار داریم که 900 مجله آن در حوزه علوم انسانی و تنها از این میزان 173 مجله نمایه بین‌المللی می‌شود، افزود: امیدواریم در طول دولت حداقل این میزان را به 270 مجله برسانیم.
دیپلماسی علمی سودمندترین و سالم‌ترین نوع دیپلماسی بوده چرا که خواستگاه نخبگانی دارد و از عوامزدگی و سطحی‌نگری مبرا است. ما برای رسیدن به این مهم باید طرحهای مشترک پژوهشی و فناورانه با کشورهای دوست تهیه کنیم، ارتباطات علمی و تبادل استاد که یک تجارت بزرگ محسوب می‌شود و همچنین جذب دانشجویان خارجی که در قانون برنامه هفتم 320 هزار نفر پیش‌بینی شده است.
ضمن تشکر از بودجه‌ای که برای دانشگاهها اختصاص پیدا کرده در حوزه فرهنگی باید به ترویج ارزشهای دینی و اخلاقی و در راستای افزایش انسجام ملی هویت ملی و روحیه مقاومت، گسترش روحیه جهاد و ترویج فرهنگ دفاع مقدس توجه ویژهای داشته باشیم.
برای اقتصاد آموزش عالی برنامه ویژهای دارم کما اینکه در گذشته هم مقابله‌ای پیرامون این مسئله منتشر کردم. در حوزه زیرساخت‌ها نیز تقویت آنها از اولویت‌های بنده بوده و تسهیلات قانونی که برای تامین مسکن فراهم شده به شدت دنبال خواهیم کرد و شرط بنده برای موفق شدن در حکم هر رئیس دانشگاهی این خواهد بود که موضوع مسکن را دنبال کرده و با زمانبندی مشخص گزارش ارائه کنم و اگر ابهام قانونی وجود دارد از مجلس استفسار خواهیم کرد.
هیچ یک از جناحهای سیاسی بنده را معرفی نکرده و آقای عارف به بنده تاکید کردند که وامدار هیچ کسی نیستم چرا که خودم بالا آمدم. لذا ضمن احترام به همه گرایش‌های سیاسی، مشی بنده مطابق با سوابقم اعتدال بوده و افرادی که به کار گرفتم نیز از همه گرایش‌های سیاسی با صلاحیت‌های علمی، تخصصی و اعتدالگرایی بوده است. در حوزه بورسیه‌ها نیز بنده عضو شورای عالی بورسیه نبودم، بنده در رابطه با امر به معروف در روز عاشورا نیز عنوان کردم جوانان حداقل رابطه‌شان با سیدالشهدا را باید حفظ کنند و این اعتقاد بنده بود که امام حسین (ع) برای همه افراد است.
سیمایی با بیان اینکه از نمایندگانی که در کمیسیونها برنامه‌های بنده را شنیده و بنده را راهنمایی کردند تشکر می‌کنم، از نمایندگانی که در نطق‌های رسمی و مذاکرات اظهار موافقت کردند، سپاسگزارم و از مخالفان هم به جد سپاسگزارم. امیدوارم همیشه اشکالات و مشکلات را به ما گوشزد کنید و بنده در سابقه پارلمانی خود نشان دادم که گوش شنوایی هستم.
